پیشنهاد گروه آذرخش درخصوص سیستم نت مطلوب برای کارخانجات و شرکتها، با توجه به تجربیات و مطالعات بنده و همچنین بازه پیاده شدن سیستم نت در دنیا، همواره سیستم نت بر پایه TPM (Total Productive Maintenance) یا همان نت بهره ور جامع می باشد.
البته این پیشنهاد با توجه به مقیاس کارخانه و حجم کاری و نوع فرایند کاری هر کارخانه دارای شدت و ملایمت خواهد بود. ولی مسلماً بر پایه TPM استوار خواهد بود.
در حال حاضر نت بر مبنای مفهوم RCM در میان اساتید و همکاران حوزه نت مطرح می گردد. که نظریه روز سیستم نت می باشد. برخی آن را نظریه ای می دانند که در دل TPM جای می گیرد. و برخی فراتر از آن می دانند. ولی در هر صورت نت بهره ور جامع سیستمی است که برای اجرای حتی RCM ، نیز باید به آن رجوع شود.
و اما چرا بایستی TPM را جاری نمود
نت بهره ور جامع، از کلیه همکاران در شرکت یا کارخانه می خواهد تا خود را در فرایند نت سهیم بدانند. و در حوزه نگهداری از تجهیزات فیزیکی کارخانه وارد شوند.
در این سیستم به عنوان سیستم نت مطلوب، کلیه پرسنل در همه سطوح از اپراتور گرفته تا مدیریت ارشد وظایف مشخصی داشته و ملزم به اجرای آن خواهند بود. اپراتور به عنوان بهره بردار ماشین، در سرویس و نگهداری و نظافت دستگاه سهیم خواهد بود. موردی که به استنباط اکثر پرسنل، واگذاری وظایف واحد نت به واحد تولید می باشد.
ولی در اصل دخالت دادن پرسنل تولید در امور نگهداری ماشین آلات جهت بالا بردن آگاهی این قشر از موضوع نگهداری تجهیزات، و بالا بردن دغدغه این دوستان می باشد.
TPM به عنوان سیستم نت مطلوب تاکید زیادی بر کار تیمی دارد. و خواستار تشکیل تیم برای اجرای سیستم نت می باشد.
- کار تیمی باعث مشارکت کارکنان در کلیه امور می شود.
- کارتیمی باعث کاهش لایه های مدیریتی خواهد شد.
- کار تیمی باعث افزایش مسئولیت پذیری و حس تملک نسبت به تجهیزات در پرسنل خواهد شد.
- کار تیمی باعث کاهش هزینه های کارهای غیر ضروری در پرسنل خواهد گردید.
هدف TPM چیست
چهار هدف عمده تیم TPM که ما را ترغیب به استفاده از این چهار چوب و قالب به عنوان سیستم نت مطلوب می نماید. عبارتند از ضایعات صفر – توقفات صفر – حوادث صفر – موجودی انبار صفر.
به نقل از یکی از اساتید بنده، آنچه مسلم است وجود موجودی صفر در انبار با توجه به وضعیت بازار در ایران مسلماً قابل دسترس نخواهد بود. ولی موجودی منطقی و برنامه ریزی شده مناسب ترین واژه جایگزین می باشد.
اما هدف TPM به عنوان سیستم نگهداری و تعمیرات مطلوب، را می توان اقتصادی نمودن هزینه ها در کل دوران عمر تجهیزات دانست.
ارکان TPM (سیستم نت مطلوب)
در لابلای معرفی ارکان سیستم نت در پی بیان دلایل استفاده از این سیستم به عنوان سیستم نت مطلوب خود می باشیم.
در تعاریف قدیم TPM ، نظام آراستگی ۵S بیس و فونداسیون TPM معرفی شده بود. و طبق تصویر زیر دارای ۸ ستون می بود.
نت بهره ور جامع
اما در تعارف جدید، پایه و فونداسیون TPM ( سیستم نت مطلوب ) از دو لایه، بر روی هم تشکیل شده است.
۱- مدیریت ایمنی و محیط زیست. 2- آموزش و تحصیل.
و ۵ ستون، سایر ارکان TPM را تشکیل داده اند.
۳- نت مستقل. 4- نت برنامه ریزی شده. 5- بهبود فرایند و تجهیزات. 6- مدیریت زود هنگام تجهیزات جدید. 7- مدیریت فرایند های کیفی. 8- نت سودمند فراگیر در امور اداری.
ارکان TPM
نظام آراستگی
طبق بنای TPM نگرش پایه ای به نظام آراستگی، مهمترین رکن TPM تلقی می شود. لذا در این مجال قصد آموزش آن را نداریم و فقط اشاره ای کوتاه خواهیم داشت، جهت دسترسی به سیستم نت مطلوب.
در کارخانه ای که سالیان سال از بهره برداری آن گذشته است. شاهد وجود اقلام غیر ضروری خواهیم بود که در این سالها به کارخانه تحمیل شده اند.
به طور مثال خرید بیش از مقدار مورد نیاز،تولید بیش از مقدار فروش، خرید اقلام بی کیفیت،جمع آوری اقلام ضایعات هر یک از آیتمهای ۵S را دچار اختلال خواهد نمود. لذا توجه بیشتر به این مقوله، برای اجرای TPM ضروری خواهد بود.
نت خود گردان
نت خود گردان، نت بهره بردار، نت اپراتوری، مفاهیم برداشت شده از واژه Autonomous Maintenance می باشند.
که البته منظور، جاری شدن نت در کلیه سطوح سازمان می باشد. از لایه اپراتوری تا لایه های مدیریتی و مدیریت ارشد. و هر کسی در هر پست بایستی نقش خود را در اجرای سیستم نت یافته و به نحو احسنت جاری نماید.
در بحث اپراتوری تجهیزات، به طور مثال وظایفی از قبیل روانکاری تجهیزات، آچارکشی و بازدید اتصالات، نظافت و بازدید های مبتنی بر حواس انسانی (بینایی، شنوایی، لامسه و بویایی) قابل تفویض به اپراتورها می باشند.
در یکی از مقالات انجمن نت ژاپن آورده شده است که دو سوم خرابی ها، ناشی از تجهیزات نمی باشند. در یک سوم باقیمانده نیز بهره برداری نامناسب باعث بروز خرابی ها می شود. و در نهایت ۳۳ درصد از خرابی تجهیزات مرتبط با امور نت می باشد.
TPM ستادی
این رکن، یکی دیگر از دلایل لزوم جاری سازی سیستم نت مطلوب TPM در سازمان می باشد. که کلیه اتلافها در سیستم اداری هر سازمان را زیر ذره بین می برد.
مدیریت زود هنگام تجهیزات جدید
سیستم نگهداری و تعمیر مطلوب هر سازمانی، کار اجرای TPM را از فاز صفر تولید، شروع خواهد نمود.
یعنی مرحله امکان سنجی و شناسایی ماشین مورد نیاز و ملزومات و داده های مورد نیاز، مزایا و معایب جهت دریافت از فروشنده و تصمیم گیری و تصمیم سازی در خصوص خرید و یا عدم خرید آن تجهیز.
برای مثال قابلیت تعمیرپذیری، قابلیت اطمینان، وجود کتابچه های تجهیز و … از آیتمهای رکن مدیریت زود هنگام تجهیزات جدید خواهند بود.
و …
ادامه دارد…
منابع:
باتشکر از اساتید که این جانب با استفاده از دانش آنها قابلیت ارائه این نظرات را یافته ام.
جزوه استاد عرب شمالی در خصوص TPM.